Πολύδυμη κύηση

Ως πολύδυμη χαρακτηρίζεται η κύηση με δίδυμα, τρίδυμα ή και περισσότερα έμβρυα. Η παρακολούθησή της είναι πιο εντατική ώστε να διασφαλιστεί η υγεία της μητέρας και των μωρών, διότι ενέχει κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπιστούν από τον Μαιευτήρα και την εγκυμονούσα, με τον βέλτιστο τρόπο.

Σημειωτέον ότι στις δίδυμες ή πολύδυμες κυήσεις, η πιθανότητα δομικής ανωμαλίας τουλάχιστον σε ένα από τα έμβρυα, είναι διπλάσια από ότι σε μία κύηση με ένα μόνο έμβρυο.

Ο Δρ. Γιάννης Βαμβακάρης, είναι πιστοποιημένος στον προγεννητικό έλεγχο από τη διάγνωση έως τον τοκετό. Επίσης, είναι πιστοποιημένος στην εμβρυακή καρδιολογία. Καλύπτει όλο το φάσμα της παθολογίας μητέρας – εμβρύων σε μία πολύδυμη κύηση, με πλήθος εξειδικευμένων τεχνικών. Η 25χρονη εμπειρία του στον προγεννητικό έλεγχο, έχει τεράστια σημασία ειδικά για τις πολύδυμες κυήσεις.

Κίνδυνοι για το έμβρυο

Πρόωρος τοκετός: Συχνά γεννιούνται πρόωρα, γεγονός που μπορεί να έχει επιπλοκές, όπως αναπνευστική δυσχέρεια και προβλήματα στην ανάπτυξη των οργάνων των εμβρύων. Συνήθως τα νεογνά έχουν και μικρότερο βάρος κατά τη γέννηση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στη θερμορύθμιση και σε αναπτυξιακές καθυστερήσεις.

Ανισόρροπη ανάπτυξη ενός από τα έμβρυα που σημαίνει πολύ χαμηλότερο βάρος ή καθυστέρηση ανάπτυξης σε σχέση με το άλλο.

Προβλήματα ανάλογα με τον τύπο της δίδυμης κύησης:

• Τα μονοζυγωτικά δίδυμα προήλθαν από τη γονιμοποίηση ενός μόνον ωαρίου και συνήθως είναι πανομοιότυπα στα χαρακτηριστικά όταν γεννηθούν, καθώς δημιουργούνται από την υποδιαίρεση του ίδιου εμβρύου σε δύο όμοια, ξεχωριστά έμβρυα λίγες ημέρες μετά τη σύλληψη. Το 65% από τα έμβρυα αυτά είναι μονοχοριακά και το 35% είναι διχοριακά (εξηγούμε παρακάτω)
• Τα διζυγωτικά δίδυμα προήλθαν από τη γονιμοποίηση δύο διαφορετικών ωαρίων, ενδέχεται να έχουν διαφορετικό φύλο και μοιάζουν σχετικά.

Ένας άλλος διαχωρισμός των διδύμων είναι το εάν μοιράζονται διαφορετικούς πλακούντες και διαφορετικά χορία (εξωτερικές μεμβράνες). Αυτό λέγεται χοριονικότητα.

Ο πλακούντας παρέχει μέσω του ομφάλιου λώρου στα έμβρυα τα απαραίτητα για την ανάπτυξή του θρεπτικά υλικά και οξυγόνο .Το μωρό συνδέεται με τον πλακούντα μέσω του ομφαλίου λώρου.

Μονοχοριακά έμβρυα

Τα μονοχοριακά έμβρυα μοιράζονται τον ίδιο πλακούντα και κάθε ένα έχει τη δική του αμνιακή μεμβράνη , οπότε και βρίσκονται σε διαφορετικο σάκο. Αυτή η κύηση λέγεται μονοχοριακή διαμνιακή κύηση.

Σε ένα ποσοστό 5% τα μονοχοριακά έμβρυα βρίσκονται στον ίδιο αμνιακό σάκο. Τα έμβρυα αυτά έχουν περισσότερες επιπλοκές εξαιτίας της άνισης κατανομής της πλακουντικής μάζας ανάμεσα στα έμβρυα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ένα από τα δύο να μην αναπτύσσεται ισότιμα. Επίσης, γίνεται άνιση κατανομή αίματος ανάμεσα στα δύο έμβρυα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μωρό να έχει αυξημένο αμνιακό υγρό και το μικρό μωρό πολύ λίγο αμνιακό υγρό. Η άμεση εξάρτηση του ενός εμβρύου από το άλλο οδηγεί συχνά στην ενδομήτρια απώλεια του ενός. Σε ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να διενεργηθεί διαχωρισμός του πλακούντα με laser, ώστε να γίνει κατορθωτό να επιβιώσει το μεγαλύτερο έμβρυο, ενώ το μικρότερο έχει χαθεί.

Στα μονοχοριακά έμβρυα υπάρχει σημαντικός κίνδυνος αναπηρίας ή δομικής ανωμαλίας συνηθέστερα και στα δύο ή μόνο στο ένα έμβρυο. Κυρίως όμως, υπάρχει σημαντική θνητότητα με πιθανή αποβολή, ή εμβρυική απώλεια του ενός ή και των δύο εμβρύων, χωρίς να μπορεί λόγω του γεγονότος ότι τα έμβρυα είναι πολύ μικρά, να παρέμβει ο Μαιευτήρας.

Διχοριακά έμβρυα

Διχοριακά έμβρυα χαρακτηρίζονται τα έμβρυα όταν το καθένα τρέφεται από τον δικό του πλακούντα και περιβάλλεται από τη δική του αμνιακή και χοριονική μεμβράνη. Η κύηση ονομάζεται διχοριακή διαμνιακή.

Τα διχορικά δίδυμα έμβρυα έχουν κίνδυνο μικρότερων επιπλοκών. Ωστόσο, εάν ένας από τους δύο πλακούντες υπολειτουργεί, τότε δημιουργείται σημαντική διαφορά στην ανάπτυξη του ενός που μπορεί να ξεπερνά και το 20%. Επίσης μπορεί να υπάρξει κίνδυνος δομικής ανωμαλίας σε ένα από τα δύο έμβρυα.

Κίνδυνοι για τη μητέρα:

• Προεκλαμψία, η οποία είναι πιο συχνή στις πολύδυμες κυήσεις.
• Αυξημένος κίνδυνος για αιμορραγία κατά τη διάρκεια του τοκετού ή μετά τον τοκετό, λόγω της μεγάλης διαστολής της μήτρας.
• Πρόωρος τοκετός που είναι πιο συχνός σε πολύδυμες κυήσεις και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και έμβρυα.
• Σωματική εξάντληση, κακή κυκλοφορία αίματος, πρήξιμο.

Ειδική αντιμετώπιση των πολύδυμων κυήσεων

Η πιστοποιημένη εξειδίκευση του Δρ. Γιάννη Βαμβακάρη στον προγεννητικό έλεγχο και στην εμβρυϊκή καρδιολογία, έχει τεράστια σημασία στις δίδυμες ή πολύδυμες κυήσεις οι οποίες έχουν αυξηθεί λόγω της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Έλεγχος του νεογνού

• Το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας κατά το πρώτο τρίμηνο, περιλαμβάνει έλεγχο του πλακούντα και των μεμβρανών, το μέγεθος των εμβρύων και οι δομές τους. Από τα ευρήματα για το κάθε έμβρυο ξεχωριστά σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα μέτρησης του αμνιακού υγρού στους αυχένες των εμβρύων και τις ορμόνες της μητέρας, προκύπτει εάν υπάρχει ποσοστό κινδύνου για βλάβες του ενός ή και των δύο εμβρύων.
• Διενεργείται εξέταση τροφοβλάστης/ αμνιοπαρακέντησης.

Έλεγχος της μητέρας

• Φάρμακα: Για την υποστήριξη της μητέρας και την πρόληψη της αναιμίας, δίνονται συμπληρώματα σιδήρου και άλλες βιταμίνες, όπως το φυλλικό οξύ. Επίσης, φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη ή τη θεραπεία της προεκλαμψίας
• Διενεργούνται συχνότερες υπερηχογραφικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της ανάπτυξης των εμβρύων, την αξιολόγηση του όγκου του αμνιακού υγρού και την ανίχνευση πιθανών επιπλοκών. Οι εξετάσεις είναι ειδικές και χρησιμοποιούνται για να εκτιμηθεί το βάρος των εμβρύων και να διαπιστωθεί εάν υπάρχει ισοκατανομή ή όχι.
• Γίνονται συχνότερα doppler υπερήχων για την παρακολούθηση της ροής του αίματος μέσω των αγγείων των εμβρύων και της μητέρας, προκειμένου να ελεγχθεί η καρδιακή λειτουργία και να διαγνωστεί εγκαίρως τυχόν πρόβλημα υποξίας ή αναιμίας.
• Αντιμετώπιση κινδύνων πρόωρου τοκετού με τη χορήγηση κορτικοστεροειδών στην μητέρα, περιορισμός δραστηριότητας ή και νοσηλεία για παρακολούθηση. Ετοιμότητα για αντιμετώπιση πρόωρου τοκετού.
• Σε περίπτωση που τα έμβρυα δεν αναπτύσσονται σωστά ή η κύηση παρουσιάζει επικίνδυνες επιπλοκές, σύσταση για μείωση του αριθμού των εμβρύων ώστε να επιβιώσουν τα υπόλοιπα, μέσω ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής.
• Επέμβαση όταν η θέση του πλακούντα βρίσκεται σε σημείο όπου δεν μπορούν να αναπτυχθούν τα έμβρυα, ώστε να απελευθερωθεί ή επέμβαση για την επικάλυψη του τραχήλου της μήτρας.